Mózgowe porażenie dziecięce jest definiowane jako zespół przewlekłych zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego, które nie nasilają się z wiekiem dziecka.
Występuje w 2 przypadkach na 1000 żywych urodzeń. Do uszkodzenia mózgu dochodzi przed, po i w czasie porodu. Najczęstsze przyczyny porażenia dziecięcego to: niedotlenienie płodu, nieprawidłowo przebiegający poród, a przede wszystkim wcześniactwo.
Objawy
Bardzo istotne w patogenezie choroby jest czas zadziałania czynnika uszkadzającego układ nerwowy. Im mniej dojrzały płód, tym uszkodzenie może być większe. Często choroba pojawia się tuż po porodzie – wcześniej nie widać żadnych objawów i rodzice nie przypuszczają nawet ile problemów na nich czeka.
Pierwsze objawy mogą być widoczne dla wprawnego oka pediatry już w pierwszych dniach życia. Może to być nieprawidłowe układanie się dziecka, wiotkości mięśni, trudności przy karmieniu piersią. Czasami mogą pojawić się niewielkie drżenia, np. jednej kończyny. W mniejszych uszkodzeniach układu nerwowego objawy mogą być widoczne później.
Zobacz też: Poród rodzinny - jak się do niego przygotować?
Obserwacja i ćwiczenia
Każdego maluszka trzeba dobrze obserwować. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, więc rodzic może nie zauważyć opóźnienia w rozwoju dzidziusia. Dzieci chore mogą gorzej się rozwijać, zdobywać umiejętności później niż ich rówieśnicy.
Jeśli lekarz stwierdza niewielkie odchylenia w badaniu sprawności fizycznej dziecka, może już wówczas zlecić ćwiczenia z dzieckiem. Im wcześniej będziemy z nim pracować nad jego motoryką, tym mniejsze zaburzenia ujawnią się w przyszłości.
U dzieci mózg szybko się rozwija i może zmniejszyć zakres uszkodzeń, jeśli będzie odpowiednio pobudzany. Dlatego tak ważne jest skrupulatne wypełnianie wszystkich zestawów ćwiczeń z chorym maluchem. Także zabawa i dużo czułości i bliskości ze strony rodziców mają bardzo pozytywny wpływ na jego rozwój.
Jeśli pediatra stwierdzi zaburzenia w rozwoju, dziecko będzie skierowane do neurologa, który oceni zakres uszkodzenia mózgu.
Często niezbędna jest też wizyta u ortopedy. Dzieci z porażeniem mózgowym często mają problemy z napięciem mięśniowym, co może deformować stawy i utrudniać ich prawidłowy wzrost.
Typy porażeń
Oczywiście, nie każde porażenie mózgowe musi oznaczać porażenie kończyn. Nasilenie objawów zależy od stopnia uszkodzenia mózgu. Zaburzenia mogą pojawiać się po jednej lub po obydwu stronach ciała. Porażenia jednostronne (połowicze) charakteryzują się niesprawnością ruchów i nieprawidłowym napięciem mięśni. Dziecko może mieć upośledzone czucie: dotyku, czucie głębokie (odczuwanie ciężaru, czucie części ciała).
Przy porażeniu obustronnym przeważnie niesprawne są kończyny dolne – w takim przypadku dziecko będzie potrzebowało wózka inwalidzkiego.
Najbardziej zaawansowaną postacią choroby jest porażenie czterokończynowe. Dzieciom ciężko utrzymać samodzielnie głowę, nie umieją jeść i połykać ani mówić. Często są zmuszone spędzać czas w pozycji leżącej - ze względu na porażenie wszystkich kończyn.
Jeśli więc lekarz wysunie przypuszczenie porażenia mózgowego u dziecka, trzeba jak najszybciej rozpocząć rehabilitację.
Zobacz też: Kiedy dziecko zaczyna mówić?
